Είτε πρόκειται για ένα οικογενειακό επιτραπέζιο παιχνίδι είτε για έναν αγώνα ποδοσφαίρου, είναι διασκεδαστικό να παρακολουθείτε τα παιδιά σας να μαθαίνουν να ανταγωνίζονται. Τα παιχνίδια και τα ανταγωνιστικά αθλήματα είναι σίγουρα διασκεδαστικά.

Ταυτόχρονα, μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και του αισθήματος ολοκλήρωσης των παιδιών. Τι συμβαίνει όμως όταν το παιδί αντιδρά σε μια νίκη προκλητικά – ή σε μια ήττα με ξεσπάσματα;

Η Leesha M. Ellis-Cox, MD, MPH, πιστοποιημένη ψυχίατρος για παιδιά, εφήβους και ενήλικες, προτείνει μερικούς τρόπους για να βοήθησετε το παιδί να διαχειριστεί την ήττα ή τη νίκη με αξιοπρέπεια.

Η ήττα προετοιμάζει τα παιδιά για την πραγματική ζωή

Είναι φυσιολογικό για τα παιδιά να έχουν έντονα συναισθήματα για την ήττα. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο αντιδράτε στα συναισθήματά τους μπορεί να διαμορφώσει τη μελλοντική τους στάση σε αυτή.

Όπως υπενθυμίζει η Dr. Leesha, «ως γονείς, είναι ζωτικής σημασίας τόσο να επικυρώνουμε τα συναισθήματά τους όσο και να διαμορφώνουμε επιθυμητές συμπεριφορές». Το πρώτο βήμα είναι το παιδί σας να νιώσει ότι το καταλαβαίνετε.

Είναι εξίσου σημαντικό να θέσετε το παράδειγμα γύρω από την αποδεκτή συμπεριφορά και να επισημάνετε τι είναι εκτός ορίων για την οικογένειά σας – όπως οι χαρακτηρισμοί ή η επιθετικότητα.

Αφήστε τα να νιώσουν όλα αυτά τα έντονα συναισθήματα. Στη συνέχεια βοηθήστε τα να βρουν υγιείς τρόπους να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους. Μια από τις στρατηγικές αντιμετώπισης που προτείνει η Dr. Leesha είναι οι ασκήσεις αναπνοής.

Η διδασκαλία της συμπεριφοράς ξεκινάει από τους γονείς «επειδή αυτά τα ματάκια παρακολουθούν ό,τι κάνουμε», προσθέτει. Πρέπει πρώτα να είστε εσείς οι ίδιοι πρότυπο καλής αθλητικής συμπεριφοράς.

Διαχειρίζεστε τη δική σας συναισθηματική αντίδραση. «Συγχαρείτε τον νικητή, ακόμη και αν δεν στην ομάδα του παιδιού σας ή μην φωνάζετε στους διαιτητές αν δεν συμφωνείτε με μια απόφασή τους».

Γιατί δεν πρέπει να αφήνουμε τα παιδιά να κερδίζουν συνέχεια;

Το να αφήνετε το παιδί σας να κερδίζει συνέχεια δεν του μαθαίνει πώς να χάνει. Όλοι έχουμε βρεθεί σε αυτή την κατάσταση, ειδικά με μικρότερα παιδιά. Θέλετε τόσο πολύ να πετύχουν που τους δίνετε μια επιπλέον σειρά ή τους αφήνετε να κερδίσουν, ίσως για να αποφύγετε ένα ξέσπασμα. Αλλά αυτό δεν τους κάνει καλό.

Η Dr. Leesha υποστηρίζει ότι το να αφήνετε το παιδί σας να κερδίζει μερικές φορές είναι εντάξει. Αλλά αν δεν βιώνουν ποτέ την εμπειρία της ήττας, λέει, «διογκώνουμε ψευδώς τον εγωισμό τους και χάνουμε τη διδασκαλία των παιδιών μας σε κάποια κρίσιμα μαθήματα ζωής, όπως το να μαθαίνουν πώς να αποτυγχάνουν».

Η ζωή είναι γεμάτη από αποτυχίες. Θέλουμε τα παιδιά μας να έχουν τα εργαλεία για να τις αντιμετωπίσουν. Η Dr. Leesha συμβουλεύει ότι η δουλειά μας ως γονείς είναι να προετοιμάσουμε τα παιδιά μας για τον πραγματικό κόσμο. «Τα παιδιά μας πρέπει να γνωρίζουν ότι είναι ικανά και έξυπνα, είτε κερδίζουν είτε χάνουν», διευκρινίζει.

Οι αθλητικές ομάδες είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μάθουν για τη συνεργασία και τον ανταγωνισμό. Ωστόσο η ηλικία ενός παιδιού μπορεί να υπαγορεύσει τον τρόπο με τον οποίο κατανοεί και επεξεργάζεται την έννοια.

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και τα μικρά παιδιά είναι πιο πιθανό να ξεσπάσουν μετά την ήττα. Γι’ αυτά η συνεργασία σε ένα ομαδικό περιβάλλον μπορεί να είναι διασκεδαστική, αλλά ένα μη ανταγωνιστικό περιβάλλον μπορεί να είναι ακόμα καλύτερο.

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, οι ομάδες μπορούν επίσης να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν τους κανόνες. «Τα μεγαλύτερα παιδιά είναι πιο ικανά να αντέξουν την πίεση της νίκης και της ήττας με πιο υγιείς συναισθηματικά τρόπους», υπογραμμίζει.

Αλλά τονίζει ότι «κάθε παιδί είναι διαφορετικό και κάποια μπορεί να είναι έτοιμα για τον αθλητισμό νωρίτερα ή αργότερα (ή και καθόλου)». Ανεξάρτητα από την ηλικία, είναι πάντα σημαντικό να ακούτε το παιδί σας.

Γιορτάστε τις νίκες με χάρη

Είναι αναμφίβολα διασκεδαστικό να γιορτάζετε μαζί μια μεγάλη νίκη, αλλά το να διδάσκετε στο παιδί σας να κερδίζει με χάρη είναι το ίδιο σημαντικό με το να του διδάσκετε να χάνει με αξιοπρέπεια.

Η Dr. Leesha προτείνει να:

  • Επικεντρωθείτε όχι μόνο στο αποτέλεσμα αλλά και στην προσπάθεια. Και αυτό ισχύει για όλους τους τύπους διαγωνισμών, από τους διαγωνισμούς ορθογραφίας στο σχολείο μέχρι τα επιτραπέζια παιχνίδια.
  • Δώσετε προτεραιότητα στο σεβασμό και την καλή αθλητική συμπεριφορά προς τους αντιπάλους και όλους τους συμμετέχοντες. Αυτή η συμπεριφορά ενθαρρύνετε από το παιδί σας αλλά και από εσάς.
  • Ευχαριστήσετε μαζί τους συμπαίκτες του παιδιού, τους προπονητές ή τους εκπαιδευτικούς και όλα τα αγαπημένα σας πρόσωπα που ήρθαν για να παρακολουθήσουν ένα παιχνίδι ή ένα αγωνιστικό γεγονός.