Πολύ συχνά τα παιδιά μας μάς αναγκάζουν να θυμώσουμε και να διερωτόμαστε πως μπορούμε να τους κάνουμε να μετανιώσουν για κάποια αταξία που έκαναν. Χρησιμοποιούμε τη φράση «θα σε βάλω τιμωρία» και τις περισσότερες φορές μένουμε στα λόγια αφού μετά από λίγο καταλαγιάζει ο θυμός και εμείς μετανιώνουμε για την συμπεριφορά μας.

Είναι όμως κατάλληλη προσέγγιση η τιμωρία;

Πιο παλιά υπήρχε η άποψη ότι τα παιδιά πρέπει να μπαίνουν τιμωρία όταν κάνουν κάτι λάθος γιατί μόνο έτσι θα μάθουν ποια είναι τα όρια τους και ότι αν το ξανακάνουν θα υποστούν τις συνέπειες. Άρα είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους. Δεν είναι μάλιστα σπάνιο το φαινόμενο των παιδιών που στιγματίζονται και υιοθετούν αρνητικές συμπεριφορές έτσι ώστε να συμβεί αυτό που εκ των προτέρων γνωρίζουν. Αντιλαμβανόμενα ότι είναι αυτά που «δεν τα καταφέρνουν», «δεν κάνουν τίποτα σωστό» και είναι μονίμως τιμωρημένα, η αυτοπεποίθησή τους πέφτει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να οικειοποιούνται το ρόλο του «κακού παιδιού» και στη συνέχεια να πράττουν και να συμπεριφέρονται αναλόγως, έτσι ώστε να προκαλέσουν την προσοχή και να τιμωρηθούν, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

Τελευταία όμως επικρατεί και η άλλη άποψη

Η ανταμοιβή (εκ των προτέρων) απέδειξε ότι έχει περισσότερο αποτέλεσμα και σίγουρα είναι λιγότερο επώδυνη και για τα παιδιά αλλά και για εμάς τους γονείς, αφού με την τιμωρία υπάρχει και το αίσθημα της ενοχής (άραγε καλά έκανα και του έβαλα τιμωρία).

Ανταμοιβή είναι όταν χρησιμοποιούμε ένα κίνητρο για να δώσουμε έναυσμα στο παιδί να ολοκληρώσει τη δουλειά του, π.χ. αν τελειώσει τα μαθήματά του μέχρι κάποια συγκεκριμένη ώρα θα πάει βόλτα.

Με απόλυτη αγάπη, με ηρεμία και γαλήνη, χωρίς περιττές διαλέξεις και κηρύγματα του δείχνουμε ότι του έχουμε εμπιστοσύνη ότι θα κάμει τη δουλειά του χωρίς περιττές γκρίνιες και καθυστέρηση. Αφού τελειώσει τότε τον επιβραβεύουμε με τη βόλτα και θετικά σχόλια.

Αν τελικά βέβαια δεν είναι συνεπής και δεν τελειώσει έγκαιρα, τότε πρέπει να του επισημάνουμε ότι είναι δική του ευθύνη ότι έχασε τη βόλτα του.

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο κατά τη δική μου άποψη σημαντικό ρόλο παίζει και η στιγμή που γίνεται η «αταξία», δηλαδή η διάθεση που βρισκόμαστε εμείς σαν γονείς, πόση υπομονή μας έχει απομείνει και πόσο μας έχουν θυμώσει. Υπομονή λοιπόν αφού όλοι το γνωρίζουμε… τα παιδιά αποζητούν την προσοχή μας και τον ποιοτικό χρόνο μαζί μας.