Θα μπορούσε κανείς να τη χαρακτηρίσει πολυπολιτισμική κοινότητα γεμάτο ζωντάνια. Πρόκειται για ένα πολυεθνικό χωριό με 320 μόνιμους κατοίκους, εφόσον πολλά άτομα από διαφορετικές χώρες του κόσμου προτιμούν να μένουν μόνιμα στη Λάνεια, λόγω του φρέσκου αέρα της, του κλίματός της και φυσικά της ηρεμίας.
Η Λάνεια ως ένα από τα Κουμανταροχώρια
Η συγκεκριμένη κοινότητα ανήκει στην Επαρχία Λεμεσού και τη βρίσκεις λίγο πριν από το χωριό Τριμίλινη. Πριν καν πατήσεις το πόδι σου εκεί θα αισθανθείς μια ηρεμία και ταυτόχρονα μία ενέργεια. Ακόμα δεν έχω καταλάβει τι το προκαλεί αυτό. Οι άνθρωποι; Η δύναμη των γραφικών σπιτιών και δρόμων; Τα μικρά-ξεχωριστά σημεία της κοινότητας που σε κάνουν να βγάζεις φωτογραφίες συνεχώς με μανία ή να’ ναι η μυρωδιά των σταφυλιών και της κουμανταρίας;
Η Λάνεια παλιότερα είχε 23 πιεστήρια σταφυλιών, τους λεγόμενους δηλαδή ληνούς. Μία από τις κυριότερες δουλειές των κατοίκων η οποία έφερνε πολλά εισοδήματα στην κοινότητα. Μάζευαν, όπως και σήμερα δηλαδή, τα ώριμα σταφύλια και αργότερα ανάλογα με την ηλιοφάνεια τα άφηναν απλωμένα στον ήλιο για 10-15 μέρες μέχρι να μπουν στο πιεστήριο. Το πιεστήριο τα λιώνει, μένει ο γλυκός χυμός και αποθηκεύεται για τουλάχιστον δύο χρόνια για εμφιάλωση. Κατά τη βόλτα σου στο χωριό μη ξεχάσεις να επισκεφτείς τον μοναδικό ληνό που παρέμεινε στη Λάνεια και είμαι σίγουρη ότι θα μείνεις άφωνος με τις πληροφορίες που θα μάθεις. Σύμφωνα με έρευνες είναι ο παλιότερος, μα συνάμα γνήσιος ληνός σε όλα τα Βαλκάνια.
Λέγεται κιόλας ότι η κοινότητα πήρε το όνομά της από την κόρη του Διόνυσου, του θεού του κρασιού. Ο Διόνυσος μαζί με την κόρη του Λάνα πέρασαν από το χωριό, αυτός γεύτηκε, όπως λέγεται, την κουμανταρία της κοινότητας, του άρεσε και είπε ότι θα δώσει στο χωριό το όνομα της κόρης του. Λάνα λοιπόν, Λάνεια.
Το πολυεθνικό στοιχείο της Λάνειας
Κατά την επίσκεψή σου στο χωριό χάρισε ένα τεράστιο χαμόγελο στους κατοίκους και είμαι σίγουρη ότι θα σε καλέσουν για ένα ζεστό ρόφημα στο κεντρικό καφενάκι. Θα συναντήσεις και άτομα από άλλες χώρες που θα προσκαλέσουν κανένα βράδυ για πρωτάθλημα σαΐτας και για επιτραπέζια παιχνίδια, όπως συνηθίζουν. Η αρμονία κυριαρχεί στις σχέσεις μεταξύ των αλλόγλωσσων και των ντόπιων και είναι τεράστια. Θα το διαπιστώσεις περπατώντας στα σοκάκια του χωριού. Ένα πράγμα που θα σου κεντρίσει το ενδιαφέρον είναι μία μικρή-τόσα δα βιβλιοθήκη χωμένη στα παραδοσιακά σπίτια, σ’ ένα από τα δρομάκια της κοινότητας. Πρόκειται για ένα μικρό δωματιάκι γεμάτο ελληνικά και ξενόγλωσσα βιβλία, τα οποία προσφέρουν στους ντόπιους και στους επισκέπτες μια δόση χαλάρωσης.
–>Φρόντισε να συναντήσεις τους δημιουργούς αυτής της βιβλιοθήκης. Τον ζωγράφο Michael Owen και την Jacqueline Owen, μία από τους ιδρυτές της Κυπριακής Εταιρείας Χορού. Γεννημένοι στην Αγγλία και στη Νέα Ζηλανδία, αντίστοιχα, κατοικούν στη Λάνεια από το 1973.
–>Μη ξεχάσεις να επισκεφτείς το ατελιέ και την γκαλερί του ζωγράφου Owen και να αναζητήσεις τον πίνακα, ο οποίος απεικονίζει το παλιό αεροδρόμιο της Λευκωσίας.
–>Ανολοκλήρωτη η επίσκεψή σου αν δεν ρωτήσεις την κυρία Owen για τα χρόνια της προσφυγιάς όπου αποφάσισε να δημιουργήσει μια αίθουσα μπαλέτου στο σχολείο για να απασχολούνται κυρίως, τα κορίτσια και οι μητέρες με μαθήματα κλασικού μπαλέτου.
Ετοίμασε τη φωτογραφική σου μηχανή για σπουδαίες φωτογραφίες
Ένα από τα δυνατά στοιχεία της κοινότητας είναι η διατήρηση της παράδοσης. Περπατώντας στα δρομάκια και κάνοντας μία σύγκριση από το παρελθόν, θα συνειδητοποιήσεις ότι ο πυρήνας του χωριού παραμένει ο ίδιος όπως ήταν πριν 200 και περισσότερα χρόνια. Όλα ανεξαιρέτως τα σπίτια αναφέρονται και φαίνονται ως παραδοσιακά κτίσματα. Τι πιο ωραίο να βλέπεις αυτά τα κτίσματα με περιτριγυρισμένα πολύχρωμα λουλούδια;
–>Τα ξωπόρτια και οι μπαλκονόπορτες είμαι σίγουρη θα σου ελκύσουν το ενδιαφέρον και θα σου δώσουν την ευκαιρία να δημιουργήσεις εικόνες στην φωτογραφική σου μηχανή.
–>Μπορείς να φωτογραφίσεις ακόμα τον «λάκκο του Κκολάτζη» ο οποίος ήταν από τους λάκκους που τροφοδοτούσαν τα περισσότερα σπίτια στη Λάνεια.
–>Δε θα λείψουν από το άλμπουμ σου οι αφίσες οι οποίες είναι τοιχοκολλημένες σε κάθε τοίχο και σοκάκι της Λάνειας. Πρόκειται για φωτογραφίες οι οποίες δείχνουν ολόκληρη την ιστορία της Λάνειας από τα παλιότερα χρόνια. Στιγμές εργασίας των κατοίκων, ψυχαγωγίας, όπως επίσης και τα πρώτα μέσα διακίνησης στο χωριό.
–>Αξίζει να φωτογραφίσεις την κεντρική εκκλησία της Παναγίας η οποία χρονολογείται από το 1600. Μέσα στην εκκλησία φυλάγεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Βαλανά. Μια εικόνα που βρέθηκε στην περιοχή με το όνομα «Βαλανάς», όπου υπήρχαν πολλές βελανιδιές. Αυτό επιβεβαιώνει κιόλας την επικρατέστερη εκδοχή ονομασίας του χωριού.
Ένα ταξίδι λοιπόν μέχρι τη Λάνεια θα σε κάνει να χαλαρώσεις και να αναπτύξεις τις γνώσεις σου. Ετοίμασε το στομάχι σου γιατί οι μυρωδιές από τις ταβέρνες «σπάνει τη μύτη σου» από πολύ μακριά. Αναζήτησε τα μικρά μαγαζάκια τα οποία θα σε κάνουν να μην ξεκολλάς από εκεί. Σου προτείνω να ξεκινήσεις από νωρίς το πρωί την εξόρμησή σου γιατί στη Λάνεια έχεις πολλά να δεις ακόμα. Πίνακες ζωγραφικής, ομοιώματα από κερί, κοσμήματα και άλλα πολλά. Και γιατί όχι, ετοίμασε μία μικρή βαλίτσα ταξιδιού για να μείνεις σ’ ένα από τα καταλύματα που υπάρχουν. Και γιατί όχι, αναζήτησε τον σπουδαίο κοινοτάρχη της, Μιχάλη Παπαελλυσαίο ο οποίος θα βρίσκεται σε κάθε βήμα μαζί σου για να περιγράφει τα πάντα του χωριού.
Christina Georgiou
Δημοσιογράφος, Συγγραφέας, Φωτογράφος
Η Χριστίνα Γεωργίου είναι απόφοιτη του Πανεπιστημίου Κύπρου με πτυχίο Δημοσιογραφίας. Μένει σ’ ένα από τα Κοκκινοχώρια και λατρεύει τα βράδια όταν συχνάζει στην παραδοσιακή αυλή της γιαγιάς.
Ονειροπόλα, ευαίσθητη, δημιουργική, λάτρης της φωτογραφίας, του ραδιοφώνου, των ταξιδιών, της συγγραφής και ό, τι έχει να κάνει με επικοινωνία, δημιουργικότητα, περιπέτεια και όνειρα. Θέλει να κάνει ευτυχισμένους τους ανθρώπους γύρω της, με τα λόγια και τις πράξεις της. Αγαπά την ποίηση και τους στίχους που μιλάνε για αγάπη και ελπίδα. Αγαπημένη της λέξη χαμόγελο. Ταξίδι η κάθε της στιγμή. Μαγεία το κάθε τι μικρό που την κάνει να χαμογελά.