Η οφθαλμική κόπωση που προκαλείται από την χρήση των υπολογιστών περιγράφεται σαν ένα «σύνδρομο» που ονομάζεται computer vision syndrome ή CVS. Όποιος έχει περάσει κάποιες ώρες μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή θα έχει προφανώς νιώσει κάποια από τα φαινόμενα της παρατεταμένης χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή ή άλλης συσκευής με ψηφιακή τεχνολογία.
Τα συμπτώματα του CVS περιλαμβάνουν: Κεφαλαλγία, απώλεια της ικανότητας εστίασης, τσούξιμο, οφθαλμική κόπωση, διπλή όραση, θολή όραση και πόνο στον αυχένα και τους ώμους.
Τι προκαλεί τα ενοχλητικά συμπτώματα
Όταν εστιάζουμε στην οθόνη, τα βλέφαρά μας ανοιγοκλείνουν από 3 έως 10 φορές το λεπτό, συχνότητα αρκετά μικρότερη από τη φυσιολογική που είναι 15 φορές το λεπτό. Με το να μην ανοιγοκλείνουν συχνά, δεν κατανέμεται σωστά το φιλμ από δάκρυα που διατηρεί την υγρασία και την άνεση των οφθαλμών.
H κύρια αιτία είναι ότι τα γράμματα στην οθόνη ενός υπολογιστή δεν είναι το ίδιο καθαρά και ευκρινή όπως τα τυπωμένα. Οι χαρακτήρες δημιουργούνται από την ένωση πολλών μικρών κουκίδων που ονομάζονται pixel.
Έτσι λοιπόν αυτά τα γράμματα είναι πιο έντονα στο κέντρο και λίγο πιο ασαφή στα άκρα. Αυτό δημιουργεί μια δυσκολία στα μάτια μας στο να εστιάσουν και να διατηρήσουν αυτή την εστίαση. Το αποτέλεσμα αυτής της συνεχούς προσπάθειας εστίασης κουράζει τους οφθαλμικούς μύες με συνέπεια τη δημιουργία του CVS.
Τι μπορούμε να κάνουμε
– Το πρώτο είναι να επισκεφτούμε τον οφθαλμίατρο μας ο οποίος θα μας εξετάσει για να διαπιστώσει τα όποια προβλήματα όρασης έχουμε και να συνταγογραφήσει τα γυαλιά που χρειάζονται.
– Ελαττώστε τα φώτα του χώρου στον οποίο εργάζεστε σε μέτρια ένταση. Τα περισσότερα γραφεία έχουν συνήθως τη διπλάσια ένταση φωτός από αυτή που πρέπει. Ελαττώστε τον εξωτερικό φωτισμό με χρήση κουρτίνας.
– Ελαχιστοποιήστε τις αντανακλάσεις του χώρου και χρησιμοποιήστε οθόνες που δεν είναι γυαλιστερές. Αν φοράτε γυαλιά προτιμήστε να έχουν αντιανακλαστική επίστρωση.
– Αναβαθμίστε την οθόνη του υπολογιστή σας από τις παλιές και μεγάλες CRT σε μία νεότερη επίπεδη TFT LCD. Χρησιμοποιείτε πάντα το μεγαλύτερo βαθμό ανανέωσης της οθόνης (refresh rate). Τα συμπτώματα είναι χειρότερα αν ο βαθμός ανανέωσης της οθόνης είναι μικρότερος από 75 Hz.
– Ρυθμίστε το κοντράστ της οθόνης έτσι ώστε να έχετε τη μέγιστη δυνατή αντίθεση μεταξύ γραμμάτων και οθόνης χωρίς όμως να καίτε το λευκό. Το μέγεθος των γραμμάτων που επιλέγετε πρέπει να είναι τρία μεγέθη μεγαλύτερο από το πιο μικρό μέγεθος που μπορείτε να διαβάσετε από την απόσταση που εργάζεστε συνήθως.
– Ανοιγοκλείνετε τα μάτια σας πιο συχνά. Όταν προσηλώνουμε στην οθόνη ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας έως και πέντε φορές λιγότερο απ ότι συνήθως με αποτέλεσμα να στεγνώνουν και να καίνε. Χρησιμοποιείστε τεχνητά δάκρυα αν είναι απαραίτητο. Αποφύγετε ανεμιστήρες ή air condition να σας χτυπάνε στο πρόσωπο.
– Κάντε μικρά διαλείμματα. Κάθε περίπου 20 λεπτά κοιτάξτε σε ένα μακρινό σημείο για περίπου 20 δευτερόλεπτα ή κάντε ένα πεντάλεπτο διάλειμμα κάθε περίπου μία ώρα.
– Αν εργάζεστε μεταφέροντας έντυπο υλικό στον υπολογιστή, προσπαθήστε να το μεταφέρετε δίπλα στην οθόνη για να ελαχιστοποιήσετε την κίνηση του κεφαλιού. Η οθόνη του υπολογιστή πρέπει να είναι 10-15 μοίρες χαμηλότερα από το ύψος των ματιών σας.
-Ειδικά γυαλιά που διευκολύνουν την εστίαση των ματιών στην οθόνη του υπολογιστή. Για άτομα ηλικίας κάτω των 40 ετών που δεν έχουν ακόμα πρεσβυωπία, συνιστώνται συνήθως μονοεστιακά γυαλιά, ενώ για τους μεγαλύτερους που έχουν πρεσβυωπία συνιστώνται διπλοεστιακά ή πολυεστιακά γυαλιά (χωρίς γραμμή), αναλόγως με τις ανάγκες του χρήστη τους. Τα διπλοεστιακά γυαλιά μπορεί να έχουν στο πάνω μέρος μεγαλύτερη από τη συνήθη ζώνη για διάβασμα, ώστε να μην ανεβοκατεβάζετε το κεφάλι σας απ’ το πληκτρολόγιο στην οθόνη όταν γράφετε.
